آموزش داشتن ذهنی زیبا به روش ادوارد دو بونو | بخش دوم
آموزش داشتن ذهنی زیبا
در بخش قبل با کمک کتاب ادوارد دبونو دریافتیم که یکی از راه‌های رسیدن به یک ذهن زیبا، مخالفت و موافقت کردن منطقی و به جا و همچنین با رعایت موازین اخلاقی است که ما را هم به سمت اخلاقیات رهنمون می‌سازد و هم موجبات زیباسازی ذهن را برایمان فراهم می‌آورد.
در این بخش ما به واکنش‌های درست خواهیم پرداخت.
همه‌ی ما می‌دانیم که انسان‌ها باید بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، انسان موجودی اجتماعی است و این امر نیز ضروری است. هر چقدر ما با افراد بیشتری ارتباط برقرار کنیم، گفتگوی ما با آن‌ها نیز بیشتر خواهد شد.
ما در راه برقراری ارتباط ممکن است به مسائلی برخورد کنیم که نیازمند حل کردن آن یا رفع آن باشیم و این امر موافقت یا مخالفت ما و طرفین مقابل ما را می‌طلبد. جدا از مسأله‌ی مخالفت یا مخالفت کردن که در بخش قبل به آن پرداخته شد، واکنش‌ها در این بخش اهمیت دارند
» روشنی و وضوح:
برای اینکه شما در یک بحث بتوانید یک واکنش صحیح و منطقی از خود در قبال موضوعات مختلف نشان دهید، نیازمند درک کامل از موضوع هستید. وقتی منظور و معانی سخنان طرف مقابل را کامل درک نکرده‌اید، نشان دادن یک واکنش درست با مشکل رو به رو خواهد شد. هر چقدر درک شما از یک موضوع بیشتر و کامل‌تر باشد، بحث‌های بیهوده نیز کمتر اتفاق خواهد افتاد و شما سریع‌تر به سر منزل اهداف خود خواهید رسید.
ادوارد دو بونو در کتابش می‌گوید:
« هیچ چیز احمقانه‌تر از این نیست که دو نفر با هم بحث کنند فقط به خاطر اینکه ابتدا درست متوجه منظور یکدیگر نشده‌اند. با این کار، آن‌ها فقط نیروی خود را تلف می‌کنند. بنابراین، در صورت وجود کوچکترین تردیدی، باید خواستار توضیح بیشتر باشید».
او مثال می‌زند:
« – آیا این چیزی است که گفتید…
– من متوجه شدم که شما این …… را می‌گویید. آیا صحیح است؟
– مطمئن نیستم متوجه منظور شما شده باشم. امکان دارد دوباره تکرار کنید؟
– چیزی که شما الان گفتید، کاملاً روشن نیست. امکان دارد بیشتر درباره‌ی آن توضیح دهید؟».
مثال‌های بالا نشان می‌دهد توضیح دادن در مورد موضوعی که در آن تردید وجود دارد، ابهامات را برای شما یا طرف مقابلتان برطرف می‌کند. هر چقدر طرفین در یک گفتگو و بحث بتوانند منظور یکدیگر را درک کنند، ارتباطشان بهتر، پایدارتر و سالم‌تر خواهد بود و به ذهن زیبای مقصود، نزدیکتر خواهند شد.
بنابراین، هر چقدر شما بتوانید مطلبی را بهتر درک کنید و بهتر به طرفین مقابل بیان کنید، راحت‌تر موافقت، مخالفت و یا اعلام موافقت در تفاوت‌ها را نشان خواهید داد و این امر سبب ساز یک بحث جذاب خواهد بود.
» گوش دادن:
یکی از موضوعات مهمی که ادوارد دبونو به آن پرداخته است گوش کردن است. این موضع مورد توجه بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران بوده و هست. همگی در تلاش‌اند تا این مهارت مهم را در افراد افزایش دهند. مبحث گوش دادن به خصوص هنگامی که در شرایط کاری هستیم اهمیت خود را دو چندان نشان می‌دهد.
وی می‌گوید:
« جذابیت در یک شنونده‌ی خوب بودن، به اندازه‌ی سخنگوی خوبی بودن مهم و لازم است و نمی‌توانید ذهن زیبایی داشته باشید، اگر ندانید که چگونه شنونده خوبی باشید.
– یک شنونده‌ی خوب، نشان می‌دهد که به نکاتی که گفته می‌شود، توجه می‌کند.
– یک شنونده‌ی خوب به گوینده احترام می‌گذارد.
– شنونده‌ی خوب نشان می‌دهد که بدون هیچ گونه تظاهری، به چیزهایی که می‌شنود، علاقه دارد.
– دریافت می‌کند و نشان می‌دهد که آن‌ها را دریافت کرده است.
تعلیم و تربیت یعنی توانایی گوش دادن تقریبا به همه چیز بدون از دست دادن صبر و اعتماد به نفس.
رابرت فراست شاعر آمریکایی قرن بیستم میلادی
برای اینکه بتوانید یک واکنش مناسب از خود در موقعیت‌های مختلف بروز دهید نیازمند کسب مهارت در زمینه‌ی موافقت یا مخالفت هستید، اینکه بدانید چه موقع و چگونه مخالفت و موافقت خود را بیان کنید و این مورد نیز نیازمند کسب مهارت درست شنیدن و گوش کردن است. این مهارت‌ها مانند زنجیری به هم وابسته هستند، در صورتی که شما بتوانید این موارد را رعایت کنید، یک ارتباط سالم و مفید را خواهید داشت و ارتباط شما نیز اثربخش‌تر خواهد بود.
صبر در گوش دادن:
برای اینکه بتوانید یک شنونده‌ی خوب باشید باید صبور باشید. فردی که در مقابل شما در حال صحبت است، حتماً حرفی برای گفتن دارد که شما را مخاطب قرار داده و زمان خودش و زمان شما را اختصاص به صحبت کردن در مورد موضوعی می‌کند.
حتی اگر صحبت‌های طرف مقابل برای شما منطقی نیست و با عقاید شما متفاوت است، شما باید صبور باشید، گوش دهید و بعد از اتمام صحبت‌های طرف مقابل، صحبت کنید. صبور بودن باعث می‌شود هم به خود و هم به طرف مقابل احترام ویژه‌ای بگذارید.
وی می‌گوید:
« چیزی بدتر از شنونده‌ای نیست که نمی‌خواهد به حرف دیگران گوش کند و فقط منتظر لحظه‌ای است که خودش بتواند صحبت کند. این بی‌صبری معمولاً خیلی نمایان است و حتی اهانت به گوینده حساب می‌شود. اگر شما نمی‌خواهید به حرف‌های شخص دیگری گوش کنید، پس چرا انتظار دارید دیگران به حرف‌های شما گوش کنند؟».
همیشه موضوعات زیادی برای حرف زدن وجود دارد که انتهایی برای آن وجود ندارد، شما با صحبت کردن خواهید توانست مخالفت کنید، موافقت کنید، نظر بدهید و… ولی اگر بتوانید خوب گوش کنید قطعاً خواهید توانست چیزهای زیادی یاد بگیرید و این مورد باعث می‌شود حرف‌های مهمی هم برای گفتن داشته باشید.
در گوش دادن انبوهی از اطلاعات انباشته شده که شما راحت‌تر از خواندن آن را فرا خواهید گرفت. پس باید این مهارت را در خود تقویت کنید. هر چقدر به تقویت این مهارت بپردازید واکنش شما روز به روز نسبت به مسائل گوناگون مناسب‌تر خواهد شد.
» سؤال کردن:
هر چقدر مهارت گوش دادن مؤثر است، سؤال کردن نیز مفید است. سؤال کردن به عنوان یک بخش اساسی گوش کردن است. در صورتی که شما بتوانید به خوبی گوش کنید، مطالب را به خوبی درک خواهید کرد و سؤالات زیادی در ذهن شما نسبت به موضوعی که به آن توجه کرده‌اید، به وجود خواهد آمد.
توانایی پرسیدن سؤال درست بیش از نیمی از تلاش برای پیدا کردن پاسخ است.
توماس واتسون مدیرعامل سابق و برجسته‌ی شرکت IBM
وی می‌گوید:
« سؤال کردن هم بخشی از گوش دادن است. پرسیدن سؤال، توجه و علاقه‌ی شنونده به مطلب را رسانده و اجازه‌ی کاوش بیشتر در نکات قطعی را می‌دهند و هرگونه سوء تفاهم را برطرف می‌کنند. به وسیله‌ی پرسیدن سؤال، این قدرت به گوینده داده می‌شود تا نکاتی را که برای شنونده جالب توجه بوده است، با دقت بیشتری تشریح کند».
واکنش نشان دادن اصولی نسبت به موضوعات مختلف، طیف وسیعی از مهارت‌ها را می‌طلبد. متأسفانه افراد زیادی هستند که نسبت به مسائل مختلف از خود واکنش‌های درستی نشان نداده و باعث پیچیده شدن هر چه بیشتر یک موضوع یا یک مشکل می‌شوند.
شنیدن کامل مطالب، درک کردن جزئی و کلی مفاهیم ارائه شده، صبر کردن به هنگام گوش دادن و همچنین سؤال کردن اصولی با جزئیات یا به صورت کلی به شما آموزش خواهد داد تا بتوانید ذهن زیبایی در ارتباطات خود داشته باشید. به این مهم دقت کنید و در جهت دستیابی به آن کوشش کنید.
در بخش آخر به یک شروع خوب خواهیم پرداخت.
