وب هاستینگ (Web Hosting) یا میزبانی‌وب در واقع اجاره فضا بر روی شبکه اینترنت، جهت نگهداری فایل‌ها و داده‌های سایت می‌باشد. هر وب‌سایت متشکل از مجموعه فایل‌های تصاویر، اسناد، اسکریپتهای برنامه نویسی و …. بوده که با هم مرتبط می باشند.

برای اینکه بازدیدکنندگان وب سایت امکان دسترسی به فایل‌ها را داشته باشند نیاز به قرارگیری این فایلها بر روی رایانه‌ای که در شبکه اینترنت به عنوان یک میزبان (Host) شناخته شده است، می‌باشد. آن رایانه را سرویس دهنده یا سرور (Server) می‌نامند. میزبان‌وب (Web Hosting) باید حداقل امکانات زیر را داشته باشد:

1. اتصال دائم و پر سرعت به اینترنت.

2. از نظر سخت افزار و قطعات داخلی باید قدرتمند بوده تا امکان پاسخگویی به درخواست مراجعه کنندگان را داشته باشد.

3. نرم‌افزارهای لازم برای اجرای انواع فایلها از لحاظ نوع برنامه نویسی را داشته باشد.

4. نرم‌افزارهای مورد نیاز برای مدیریت بخشهای مختلف سایت و پست الکترونیک و… را در اختیار مالکان و مدیران وب‌سایتها قرار دهد.

هر رایانه می‌تواند یک سرور باشد، اما با توجه به بالا بودن هزینه‌های قطعات سخت افزاری نیرومند، نیروی پشتیبانی و … راه اندازی یک میزبان‌وب (Web Hosting) به صرفه نیست لذا شرکتهایی این مسئولیت را پذیرفته و با فراهم آوردن لوازم کار در سطح وسیع بخشی از فضای دیسک سخت سرورهای خود را به صورت اجاره‌ای در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. به این شرکتهای ارائه کننده‌ی خدمات میزبانی‌وب (Web Hosting) یا هاستینگ (Hosting) در اصطلاح شرکت هاستینگ (Hosting Company) می‌گویند. ایران‌سرور یکی از این شرکتها می‌باشد.

میزبانهای‌وب بر اساس نوع سیستم‌عامل نصب شده بر روی آن، نرم‌افزار، اسکریپتها و فایلهایی که پشتیبانی میکنند به دو دسته اصلی تقسیم میگردند. میزبان (Host) ویندوز و میزبان لینوکس.

ویندوز:

هاست ویندوز (Windows Web Hosting) فضایی بر روی یک سرور با سیستم عامل ویندوز سرور (Windows Server OS) می‌باشد. تفاوت اصلی بین هاست ویندوز و لینوکس، پشتیبانی کردن این سرورها از زبان‌های ASP و ASP.NET و همچنین بانک اطلاعتی MSSQL می‌باشد. البته هاست‌های ویندوز به علت نیاز به خرید لایسانس ویندوز سرور از Microsoft، هزینه بالاتری نسبت به هاست لینوکس دارند. برای سرورهای ویندوز از کنترل‌پنل‌های وب سایت پنل (Website Panel)، پلسک (Plesk)، هلم(Helm) و … استفاده می‌شود.

لینوکس:

هاست لینوکس (Linux Web Hosting) فضایی بر روی یک سرور با سیستم عامل لینوکس (Linux OS) می‌باشد. سرورهای لینوکس از محبوبیت خاصی برخوردار هستند که مهمترین عامل آن متن‌باز (Open Source) و رایگان بودن آن است. هاست لینوکس از بانک اطلاعتی MySql و اسکریپت‌های مبتنی بر PHP پشتیبانی می‌کند. برای سرورهای لینوکس از کنترل‌پنل‌های دایرکت ادمین (DirectAdmin)، سی‌پنل (Cpanel)، پلسک (Plesk) و … استفاده می‌شود.

سرورهای میزبان مشخصاتی دارند که نشان دهنده کیفیت و امکانات آنها می‌باشد. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

· حجم دیسک (Disc space):

به مقدار فضایی گفته می‌شود که شرکت هاستینگ (Hosting Company) از دیسک سخت (Hard Disk) سرورهای خود به مشتری اجاره می‌دهد. این فضا از چند مگابایت (MB) تا چند گیگابایت (GB) براساس نیاز، متفاوت است. مجموع حجم فایلهای باید کمتر یا مساوی با فضای اجاره شده باشد. این فضا فایل‌ها (Files)، ایمل‌ها (E-Mails) و بانک‌های اطلاعاتی (Database) را در بر می‌گیرد.

· محدودیت انتقال داده‌ها(Data Transfer):

محدودیت انتقال داده‌ها که به آن ترافیک ماهیانه یا پهنای باند (Band Width) نیز گفته می‌شود، حداکثر میزان تبادل اطلاعات با کامپیوتر میزبان را در ۳۰ روز (یک ماه) مشخص می‌کند. به این معنی که مجموع حجم فایلهای دریافتی یا ارسالی به فضای اجاره شده به صورت ماهیانه مشخص می‌شود که نباید از آن حجم بیشتر باشد.

نکته: در نظر داشته باشید، هر بار که سایت توسط یک بازدید کننده باز می‌شود مقداری اطلاعات و فایل بین سرور میزبان و کامپیوتر بازدید کننده تبادل می‌شود بنابراین اگر تعداد بازدید یک سایت بالا باشد با توجه به نوع فایلهای استفاده شده در سایت، حجم قابل توجهی از اطلاعات، تبادل شده و ترافیک قابل توجه‌ای مصرف می‌شود.

· تعداد دامنه‌هایی که امکان پارک آنها (Park Domain) بر روی یک فضای اجاره‌ای وجود دارد:

با یک یا چند دامنه می‌توان به یک فضا (سایت) دسترسی داشت که یکی از آنها دامنه اصلی و بقیه دامنه‌هایی هستند که بر روی هاست اجاره شده پارک می‌گردند.

· تعداد بانکها اطلاعاتی و نوع و حجم آنها:

بر روی هر فضا با توجه به سیاست‌های شرکت هاستینگ (Hosting Company) تعدادی بانک اطلاعاتی با حجم محدود وجود خواهد داشت.

انواع خدمات میزبانی وب:

خدمات میزبانی وب معمولاً به موارد زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

· میزبانی اشتراکی (Shared Hosting)

در میزبانی وب معمولاً شرکت‌های ارائه دهنده این خدمات یک سرور تهیه و توسط کنترل‌پنل امکانات و فضای آن را بین مشتریان خود تقسیم بندی می‌کنند، که به این خدمات میزبانی اشتراکی (Shared Hosting) گفته می‌شود.

· نمایندهٔ فروش فضای هاست (Reseller)

سرویس نمایندگی فروش خدمات میزبانی وب (Reseller) این اجازه را به نماینده می‌دهد تا خود به عنوان فروشنده خدمات میزبانی به کسب درآمد بپردازد. اغلب نمایندگان فروش فضایی را از یک ارائه دهندهٔ هاستینگ خریداری مینمایند و بوسیلهٔ کنترل‌پنل هاست آنرا بین مشتریان خود تقسیم میکنند.

· سرور مجازی یا VPS ((Virtual Private Server

· سرور مجازی یک نوع سرور اینترنتی است که به وسیله نرم‌افزارهای مخصوصی از یک سرور قوی تر ایجاد می‌شود. ویژگی اصلی و برتر سرور مجازی نسبت به هاست اشتراکی، محدود و اختصاصی بودن میزان حافظه و سایر امکانات عمده‌است که مانند هاست اشتراکی بین چندین مشترک تقسیم نمی‌شود، به‌طوری که از لحاظ فیزیکی، سرور مجازی تفاوت چندانی با سرور اختصاصی ندارد.

مجازی سازی یک سرور اختصاصی و تقسیم آن به چندین سرور مجازی توسط نرم‌افزارهای مخصوص مجازی ساز صورت می‌گیرد. از پرکاربرد ترین نرم‌افزارهای مجازی ساز می‌توان زٍن(Xen)، اوپن‌وی‌زد (OpenVZ) و ویرچوزو(Virtuozzo) را نام برد.

· سرور اختصاصی (dedicated Server)

سرور اختصاصی، یک سرور فیزیکی با سخت افزار مشخص بر روی اینترنت بوده و گزینه مناسبی برای استفاده کنندگانی است که به امنیت اطلاعات بالا، منابع بیشتر و قابل اطمینان‌تر، ترافیک بیشتر یا دسترسی سطح بالا (root) نیازمند می باشند.